Soorten wespen in België

Wereldwijd zijn er ruim 75.000 wespensoorten. Dat is een verbazingwekkend aantal, zeker als u in de veronderstelling bent dat u meestal maar één soort wesp ziet. Een wesp is voor u immers gewoon een wesp. Maar welke soorten wespen komen eigenlijk voor in België? Dat leert u hier snel genoeg.

Navigeer direct naar

Welke soorten wespen zijn er?

De meest voorkomende soorten

Wespensoorten herkennen

Het verschil tussen wespen en bijen

Welke soorten wespen zijn er?

Zoveel soorten wespen, zoveel extra variaties. Zo heeft u de papierwespen, waar de gewone wespen onder vallen. Maar onder papierwespen scharen we nog veel andere soorten. Zo heeft u sociaal levende wespen en solitair levende wespen. De eerste groep wespen leeft als een kolonie in een wespennest. Wespen uit de tweede groep leven graag alleen, bijvoorbeeld in een holletje in de grond.Naast papierwespen bestaan wereldwijd dus nog heel veel andere wespensoorten. Dit zijn er te veel om dieper op in te gaan. Maar heeft u al eens gehoord van knotswespen, mierwespen, plooivleugelwespen, keverdoders of spinnendoders. Elke wespensoort heeft zo haar eigen leefwijze en voedselvoorkeuren. Bovendien wordt niet elke wespensoort beschouwd als ongedierte.

Wat zijn de meest voorkomende soorten in België?

Welke soorten zien we in België? De gewone wesp en de Duitse wesp komen overal in ons land voor. Sterker nog: over heel Europa zijn dit de wespensoorten die men het vaakst tegenkomt. Gewone wespen en Duitse wespen worden ook wel ‘limonadewespen’ genoemd omdat ze in de zomer graag op onze zoete hapjes en drankjes afkomen.

Een derde veel voorkomende wespensoort in België is de Europese hoornaar. Deze grote wordt vanwege haar formaat ook wel ‘superwesp’ genoemd. De Europese hoornaar is beduidend groter dan de limonadewespen en komt u vooral tegen in het oosten en in het zuiden van het land. Daarnaast is er de Aziatische hoornaar. Deze hoornaar wordt zonder uitzondering bestreden, daar het niet-inheemse insect voor onherstelbaar veel schade zorgt in de Belgische natuur.Tot slot komt u in België nog andere wespensoorten tegen zoals de graafwesp en de Franse veldwesp. De galwesp, daarentegen, wordt vaak genoemd in ‘wespen-rijtjes’, maar is eigenlijk geen wespensoort.

Wespensoorten herkennen

Hoe herkent u de meest voorkomende wespen in België? U moet alvast weten dat de gewone wesp en de Duitse wesp als twee druppels water op elkaar lijken. Pas als u een vergrootglas pakt, ziet u de belangrijkste verschillen. En de hoornaar? Deze soort wijkt qua grootte en uiterlijk duidelijk af van andere wespen. Bekijk deze tabel maar eens en ga na of u de wespensoort bij u thuis of op het werk herkent aan de hand van onderstaande kenmerken.

Kenmerken	Gewone wesp	Duitse wesp	Hoornaar
Lengte werksters	10-15 mm	15 mm	17-24
Lengte koningin	20 mm	20 mm	25-35 mm
De kop	Twee antennes Twee langwerpige ogen aan de zijkanten Drie kleinere ogen op de kop. Deze kunnen niets zien en nemen alleen lichtverschuivingen waar Ankerachtige tekening op de kop	Twee antennes Twee langwerpige, ovale ogen aan de zijkanten Drie kleinere ogen op de kop. Deze kunnen niets zien en nemen alleen lichtverschuivingen waar Drie stippen aan de voorzijde. Bij sommige Duitse wespen is deze niet eens aanwezig	Roodbruin van kleur De kop ligt vrijwel direct achter de ogen Twee antennes Twee langwerpige ogen aan weerszijden van de kop Op de kop zitten drie kleinere ogen. Deze ogen kunnen alleen lichtverschuivingen waarnemen
Kaken	Twee grote, zijwaarts bewegende kaken (‘mandibels’). Deze kunnen prooidieren in fijne stukjes knippen. Onder de kaken zitten monddelen waarmee de wesp kan likken en zuigen.	Twee grote, zijwaarts bewegende kaken (‘mandibels’). Deze kunnen prooidieren in fijne stukjes knippen. Onder de kaken zitten monddelen waarmee de wesp kan likken en zuigen.	Twee grote, zijwaarts bewegende kaken (‘mandibels’). Deze kunnen prooidieren in stukjes knippen. Onder de kaken zitten monddelen waarmee de hoornaar kan likken en zuigen.
Overgang borststuk en achterlijf	Sterk ingesnoerd (‘wespentaille’)	Sterk ingesnoerd (‘wespentaille’)	Sterk ingesnoerd (‘wespentaille’) Het borststuk en het begin van het achterlijf zijn diep oranje, roodbruin of donkerbruin van kleur.
Achterlijf	De zwarte stippen staan in verbinding met de zwarte banden.	De zwarte stippen staan los van de zwarte banden.	Het laatste gedeelte van het achterlijf is geel met een zwarte tekening aan de bovenkant. De zwarte stippen op het achterlijf zijn verbonden aan de banden.
Angel	Zit vast aan het achterlijf Bevat een gifklier Heeft geen weerhaken, dus kan keer op keer gebruikt worden om te steken	Zit vast aan het achterlijf Bevat een gifklier Heeft geen weerhaken, dus kan keer op keer gebruikt worden om te steken	Aan het achterlijf zit een angel. Deze bevat een gifklier en is langer dan dat van de gewone wesp of de Duitse wesp. De angel heeft geen weerhaken, dus het kan herhaaldelijk worden gebruikt om te steken.
Aantal vleugels	Twee	Twee	Twee
Aantal poten	Drie paar	Drie paar	Drie paar
Uiterlijk wespenkoningin	De wespenkoningin heeft hetzelfde uiterlijk als haar werksters, maar ze is forser gebouwd.	De koningin van de Duitse wespen verschilt qua uiterlijk met de koningin van de gewone wespen.	De koningin lijkt op haar werksters, maar ze is forser gebouwd.

Wespen herkennen aan het wespennest

Als u wespen volgt, achterhaalt u mogelijk waar ze hun wespennest hebben. De werksters vliegen namelijk af en aan naar het nest met kleine insecten en bouwmateriaal voor het nest. Werksters zijn onvruchtbare wijfjes die de larven in het nest voeren met insecten en het nest verder afbouwen, waar de koningin zich toelegt op het leggen van eitjes. Zo wordt een wespennest steeds groter.

Het wespennest van zowel de gewone wesp, de Duitse wesp als de hoornaar lijken van papier gemaakt. In principe is dat ook zo. Ze zijn gemaakt van fijngekauwd hout en zijn vaak rond tot ovaal van vorm, al passen de wespen de vorm van het nest aan aan de beschikbare ruimte. Zoals bij een wespennest in de spouwmuur bijvoorbeeld. Daar valt niet veel aan te herkennen, want dat wespennest ziet u niet.

Waar maken wespen hun wespennest?

Nieuwe koninginnen maken altijd een nieuw nest, het liefst natuurlijk op beschutte plaatsen. Daar waar weersomstandigheden zo min mogelijk vat krijgen op het nest. Dat kan in een schuurtje of tuinhuisje zijn, in een holle boom, onder dakpannen of in de spouwmuur. Aanvankelijk zijn het natuurlijk nog kleine nesten. Als u beginnende wespennesten ziet op plekken waarvan u weet dat ze later in het seizoen voor problemen zullen zorgen, laat ze dan meteen verwijderen. Ga niet zelf aan het nest lopen rommelen, want ook in een klein nest leven al tientallen wespen. U loopt zo een pijnlijke steek of meerdere steken op.

Welke wespensoorten kan ik zelf bestrijden?

Eerlijk? Het is onverstandig om zelf wespen te bestrijden, van welke wespensoort dan ook. Wespen maken geen grappen met hun wespennest! Mensen denken soms slim te zijn door de ingang van een nest dicht te stoppen, op een nest in te slaan, de tuinslang erop te zetten of het in brand te steken. Levensgevaarlijk! De wespen boren zich een weg uit het nest en vallen u onmiddellijk massaal aan. Dat leidt onherroepelijk tot ernstige ongelukken die zelfs fataal kunnen aflopen. Wespennesten van de gewone wesp, de Duitse wesp en de hoornaar dient u voor uw eigen veiligheid echt door uw wespenbestrijder te laten verwijderen.

Wat is het verschil tussen wespen en bijen?

Worstelt u ook met de vraag hoe wespen en bijen van elkaar verschillen? Dan bent u geen uitzondering. Het gaat immers om twee geel-zwart gestreepte, vliegende insecten. Welke van de twee het snelst steken uitdeelt? Dat is eigenlijk de vraag die erachter ligt, want wespen zijn in de regel agressiever dan bijen. Niet voor niets wilt u ze dan ook van elkaar onderscheiden, dus let eens op deze verschillen.

	Wespen hebben een slanker lijf dan bijen.
	Het lijf van een bij is (sterk) behaard. Het lijf van een wesp niet.
	Als een bij steekt, verliest ze haar angel en sterft ze. Bij een wesp gebeurt dit niet: die kan zo vaak steken als ze wil.

Natuurlijk wilt u niet op de laatste manier erachter komen wat het verschil is tussen een bij en een wesp. Beter is om daarom gewoon afstand te houden als u een nest met geel-zwarte beestjes tegenkomt. Bevindt een nest zich op een onwelkome plek? Denk erom dat bijen beschermd zijn: ze mogen dus niet bestreden worden.

Welke wespensoorten mag u bestrijden?

België kent ruim 4000 (!) wespensoorten. De meeste wespensoorten zult u niet tegenkomen, laat staan dat u er last van heeft. De wespensoorten die de meeste overlast voor de mens veroorzaken zijn de papierwespen: de gewone wesp, de Duitse wesp, de hoornaar en de Franse veldwesp.

Van de laatste soort zult u niet veel last hebben. De Franse veldwesp is niet geïnteresseerd in onze zoete etenswaren en drankjes. De hoornaar ook niet, maar die kan wel gevaarlijk zijn als ze hun nest hebben op een plek waar veel mensen komen. In praktijk worden de papierwespen het vaakst bestreden, omdat deze wespen voor gevaarlijke situaties kunnen zorgen. Hebt u last van wespen, bel dan uw wespenbestrijder om het wespennest te verwijderen.