Europese hoornaar
Van alle wespensoorten in België valt de Europese hoornaar (vespa crabro) het meest op. Dit komt mede door haar afmeting en door haar veelbesproken felheid als ze het hoornaar nest verdedigt. Heeft u op dit moment last van dit ongedierte of wilt u er gewoon meer over weten? Hier staat alles over Europese hoornaars én meer.
Een Europese hoornaar gezien en wilt u een professional inschakelen? Bel nu!

Wat is een Europese hoornaar?
De Europese hoornaar is de grootste wespensoort die in België en Nederland voorkomt. Het insect wordt ook wel ‘paardenwesp’ of ‘monsterwesp’ genoemd. De wesp ziet er dan ook vrij angstaanjagend uit en kan ook best agressief worden. Hoornaars vallen echter alleen aan als u naar ze uithaalt of als u te dicht bij een hoornaar nest komt. Dit laatste gaat soms per ongeluk, als u bijvoorbeeld in een bos of park loopt en toevallig op een nest stuit.
5 Tips tegen de Europese hoornaar
Een Europese hoornaar wilt u niet tegenkomen, laat staan een heel nest. Zelf de hoornaar te lijf gaan? Geen goed idee! Hoornaars steken namelijk veel sneller dan gewone wespen. We geven u vijf tips om in ieder geval de overlast te beperken:
- Houd voedsel buiten bereik van de wespen. Zo komen ze niet snel langs.
- Hangt het nest in de tuin? Houd ramen en deuren voorlopig goed gesloten.
- Sla nooit naar een hoornaar. Het beestje wordt dan bang en steekt.
- Plaats een wespenvanger om hoornaars te vangen.
- Bel de wespenbestrijder. Hoe eerder die ingrijpt, des te beter.
Wat doen als de hoornaar steekt?
Bent u gestoken door een europese hoornaar? Koel dan de plek met ijs. Wikkel het ijs desnoods eerst in een doek voor u het op de gestoken plek legt. Dit gaat zowel de pijn als de jeuk tegen. Treden er ergere symptomen op omdat u allergisch bent voor wespengif? Gebruik dan een EpiPen en neem direct contact op met een arts. Een Epipen is geen tegengif, dus u moet hoe dan ook behandeld worden. Bel desnoods het alarmnummer, zeker als u het benauwd krijgt!
Wist u dat… De Europese hoornaar heeft een gladde angel. Deze is langer dan de angel van een gewone wesp en komt niet los als de hoornaar steekt. Dat betekent dat de Europese hoornaar zo vaak kan steken als ze wil. Deze steken zijn pijnlijk, maar wie allergisch is voor wespengif heeft een nóg groter probleem. Het gif van de hoornaar wekt namelijk sneller een allergische reactie op dan het gif van de gewone wesp.
Is de Europese hoornaar gevaarlijk?
Net als andere wespen steken Europese hoornaars alleen als ze zich bedreigd voelen. Gelukkig reageren ze wel minder agressief dan hun soortgenoten, omdat ze niet geïnteresseerd zijn in zoet voedsel of zoete drank. Nee, steken uitdelen doen ze vooral in de volgende gevallen:
|
U komt te dicht bij een hoornaarsnest. |
|
U belemmert de aanvliegroutes van de hoornaars. |
|
U slaat naar de hoornaars of u probeert hun nest te vernietigen. |
Hoornaars houden er absoluut niet van als u te dicht bij hun nest komt. Elk jaar doemen er wel verhalen op van argeloze wandelaars en fietsers die in de natuur zijn aangevallen door hoornaars. Mensen komen soms nietsvermoedend in een aanvliegroute naar het hoornaar nest terecht en dat komt hen dan op een massale aanval te staan.
Hoe herkent u een Europese hoornaar?

De Europese hoornaar herkent u vooral aan het formaat. Met een lengte van 17 tot 24 millimeter is het eigenlijk een superwesp. Een hoornaar koningin is door haar grootte zelfs indrukwekkend te noemen: ze wordt maar liefst 25 tot 35 millimeter lang. Daarnaast herkent u hoornaars vrij snel aan hun uiterlijke kenmerken en dan vooral hun kleur. Hun kop, borststuk en achterlijf zijn overwegend roodbruin tot donkerbruin. De hoornaar laat zich ook makkelijk herkennen aan de roodbruine poten.
Het hoornaarsnest herkennen
De hoornaar behoort tot de papierwespen. Dat wil zeggen dat ze hun nest bouwen van fijngekauwd hout: papier. Een hoornaarsnest herkennen van de Europese hoornaar is vrij eenvoudig. Het is gelig tot roodbruin van kleur en er zitten lichte en donkere strepen op. De vorm van het nest is ook vrij uniek: het wordt bedekt door schelpvormige lagen. Er leven 100 tot 1000 hoornaars in het nest. Vergelijkt u dit met nesten van gewone wespen (tot 5000 exemplaren), dan is de bevolking eigenlijk niet zo groot. Het betekent echter niet dat hoornaars minder gevaarlijk zijn.

Wat eet de europese hoornaar?
Hoornaars eten insecten. Althans, dat doen hun larven, want volwassen hoornaars voeden zichzelf met plantensappen. De hoornaar jaagt op muggen en vliegen, maar ook op bijen, rupsen, vlinders, spinnen en andere insecten. Ze willen zelfs op grote insecten als libellen jagen. Zowel overdag als ‘s nachts voert ze jachten uit. Als de hoornaar dan weer naar het nest komt, voert ze fijn gekauwde stukjes insect aan de larven. Hoe meer proteïnerijk voedsel de larven krijgen, hoe sneller ze groeien en verpoppen tot volwassen exemplaren.
Het leefgebied van de hoornaar
In België vindt u de Europese hoornaar vooral in bossen en op zandgronden. Hoornaars bouwen hun nesten altijd bovengronds en dan het liefst in holle bomen. Spijtig genoeg komen er soms ook nesten voor in woningen of bedrijfspanden. De hoornaars zorgen daar dan voor de nodige overlast. Komt u ook een nest tegen dat op een onwelkome tot zelfs gevaarlijke plek hangt? Pak hoornaars niet zelf aan, maar bel meteen een professionele bestrijder.
Hebben hoornaars ook een koningin?
De levensloop van hoornaars is hetzelfde als die van limonadewespen. Een jonge koningin overwintert en begint in de lente aan haar nest. Ze brengt onvruchtbare werksters voort die de zorg voor de larven en de uitbouw van het nest van de koningin overnemen. Tegen de tijd dat het nest bijna volgroeid is, legt de koningin eitjes waaruit vruchtbare mannetjes en vrouwtjes voortkomen. Die vliegen uit en paren met hoornaars uit andere nesten. De mannetjes sterven kort daarna en de nieuwe koninginnen zoeken een plek om te overwinteren.
Wat is het verschil met de Aziatische hoornaar?
De Aziatische hoornaar verschilt in verschillende opzichten van de Europese hoornaar. Zo komt de Aziatische hoornaar (zoals de naam al doet vermoeden) oorspronkelijk niet uit Europa, maar uit Azië. Het beestje ziet er ook anders uit: het is kleiner, het borststuk is zwart en de uiteinden van de poten zijn geel. Het gebeurt niet vaak, maar als de Aziatische hoornaar per ongeluk in ons land terechtkomt, bijvoorbeeld in goederen, dan kan die ecologische schade aanrichten.

Schade door Aziatische hoornaars
Aziatische hoornaars vallen bijen aan en eten ze op. Dit is zeker geen goed nieuws, want bijen zijn beschermd. Honingbijen spelen zelfs een cruciale rol in de bestuiving van bloemen, planten en bomen. Helaas herkennen bijen een Aziatische hoornaar niet als vijand en slaan dus ook niet op de vlucht. Ze worden door de grote wesp uit de lucht geplukt en aan de wespenlarven gevoerd. Er zijn zelfs gevallen bekend van Aziatische hoornaars die bijenkasten van imkers aanvielen.
Waar vindt u nesten van de Aziatische hoornaar?
Aziatische hoornaars bouwen hun nest in de toppen van bomen. Een nest is grijs tot zeer lichtbruin van kleur en er zitten golvende lagen op. Het wordt 50 tot 80 centimeter groot in doorsnede en is elliptisch van vorm. Een nest bevat tot ongeveer 1000 wespen, inclusief de larven. Zij krijgen, net als larven van gewone hoornaars, insecten van de werksters tot ze zelf groot genoeg zijn om te jagen.
3 tips om hoornaars te weren
Hoornaars in huis voorkomen is makkelijker dan u denkt. Bovendien is het heel verstandig, zeker als u in een regio woont waar veel hoornaars leven. Bekijk deze drie tips en pas ze toe. Grote kans dat u zo geen last krijgt van hoornaars in de zomer!
- Zoek in het voorjaar naar beginnende wespennesten. Verwijder ze meteen of laat ze verwijderen door een expert.
- Dicht zoveel mogelijk gaten en kieren in muren, vloeren en daken. Zo kan een hoornaar koningin niet makkelijk binnenkomen.
- Plaats horren voor ramen en deuren. In de zomer kunt u uw woning goed luchten en hoeft u tegelijkertijd niet bang te zijn voor hoornaars die naar binnen vliegen.

Oplossing bij een hoornaar plaag
Hoornaars zelf aanpakken raden we stellig af, want deze insecten vallen snel aan als u hen of het nest te dicht nadert. Laat staan dat u het nest verstoort! Houd daarom vooral afstand. Waarschuw ook iedereen in uw omgeving als u hoornaars of hun nest tegenkomt. Let vooral op huisdieren, kinderen en oudere mensen. Als een nest in een kamer hangt, moet u die kamer afsluiten zodat niemand naar binnen kan.
Neem daarnaast direct contact op met de wespenbestrijder. Die ziet in één oogopslag of u te maken heeft met hoornaars. Hierna bespreekt hij zijn plan van aanpak om de hoornaar te bestrijden. In vrijwel alle gevallen pakt hij het nest aan met een sterk poeder tegen wespen.
Let op! Nesten die geen overlast veroorzaken en/of direct gevaar opleveren worden niet bestreden, maar dat geldt ook voor de nesten van andere soorten wespen.
