Wat is de rol van de wespenkoningin?
Een wespenkoningin speelt een belangrijke rol in het ontstaan van een wespenvolk. Zij zorgt ervoor dat een wespennest wordt gebouwd en ze is de moeder van álle wespen in het nest. Maar hoe herkent u een koningin en is ze zelf net zo gevaarlijk als haar kinderen? Verdiep u in het gedrag en in het leven van deze bijzondere dame en misschien bent u nog voor de zomer een wespenplaag voor.
De rol van de wespenkoningin
De wespenkoningin is de stichtster van een wespennest. Na een winterslaap bouwt ze in april of mei een nest. Meestal is dat op een plek nabij haar overwinteringsplaats. In de eerste raten van de rest legt de koningin vervolgens eitjes. Uit die eitjes komen larven: dit worden de eerste werksters. De koningin verzorgt deze larven zelf, want ze is de enige volwassen wesp in het nest. Ze voert haar jonge larven met gevangen insecten. Zijn de eerste wespen groot, dan verzorgen die de larven die na hen komen. Bovendien nemen ze de bouw van het nest van hun moeder over.
Waar bouwt de koningin een wespennest?
Een wespenkoningin kiest altijd een veilige plek uit om een wespennest te bouwen. Met ‘veilig’ bedoelen we: buiten het bereik van andere insecten, dieren of mensen. Belangrijk is ook dat de gekozen plek beschutting en warmte biedt zodat de wespenkolonie een grotere kans heeft om te overleven. Waar u een beginnend wespennest vindt? Hoog in een boom of hangend aan een dakrand. Of in een spouwmuur of garage. In veel gevallen komt men wespennesten op zolder tegen, omdat daar zelden mensen komen. Sommige wespensoorten leggen ook nesten in de grond aan of onder struiken.
Tot wanneer legt de koningin eitjes?
De wespenkoningin legt eitjes vanaf april of mei tot in augustus of september. De eitjes bevatten alleen vrouwelijke (onvruchtbare) wespen, tot aan de laatste lichtingen. De koningin legt dan eitjes waaruit mannelijke wespen voortkomen. En ze legt eitjes met daarin nieuwe koninginnen. Als de mannetjes en de jonge koninginnen groot zijn, vliegen ze uit om te paren met wespen uit andere kolonies.
Hoe kunt u een wespenkoningin herkennen?
Een wespenkoningin is altijd een ‘kop’ groter dan haar werksters. Dit geldt voor koninginnen van alle wespensoorten. Ze lijkt qua uiterlijk ook sprekend op haar dochters, al is zij wel veel forser gebouwd. Hoe groot de koningin precies is? Dat verschilt per wespensoort. Koninginnen van gewone wespen of Duitse wespen zijn meestal 20 millimeter groot. De ‘queen’ van de hoornaars spant de kroon: die bereikt een grootte van maar liefst 25 tot 35 millimeter! Hoornaars zijn grote wespen, u herkent ze direct als zodanig.
Is een wespenkoningin gevaarlijk?
Een wespenkoningin heeft een angel en zal alles doen om haar wespennest te beschermen. Dat maakt haar gevaarlijk. Maar als een nest helemaal is afgebouwd, ziet u haar niet. Ze zit immers diep verstopt in het nest en ze heeft het druk met eitjes leggen. Ze kan u echter wel steken als ze net is gestart met de bouw van het nest. Het nest heeft dan namelijk nog geen beschermend omhulsel.
Hoe lang leeft een wespenkoningin?
Normaal gesproken leeft een wespenkoningin een jaar tot anderhalf jaar. Ze wordt in geboren, wordt gevoed door de volwassen wespen en vliegt uit als ze zelf volwassen is. Ze paart met een mannelijke wesp (een dar) uit een ander nest en zoekt vervolgens een rustig plekje om te overwinteren. In het voorjaar ontwaakt ze en begint aan haar eigen nest. Als dat nest helemaal af is en al haar ‘kinderen’ zijn uitgegroeid tot volwassen wespen, dan sterft haar nest langzaam uit. Zij komt zelf ook te overlijden dan. Het is het einde van een generatie wespen.
Kan een wespenkoningin de winter overleven?
In theorie kan een wespenkoningin langer leven dan een jaar. Als ze haar nest heeft op een plek waar regen, wind en vorst niet van invloed zijn en er is nog voldoende voedsel te vinden in de omgeving, dan kan het leven van een wespennest en dus een wespenkoningin nog wat gerekt worden. Omdat voedsel waarschijnlijk schaars is, neemt de energie van de wespen af en worden ze sloom en raken gedesoriënteerd. Toch kunnen ze dan nog altijd steken. De wespenkoningin blijft altijd in het nest tot ze overlijdt.
Hoe voorkomt u een wespenkoningin in huis?
Een wespenkoningin doden voordat ze aan een nest begint is een slimme zet. Maar dan moet u haar wel eerst vinden. Als u in de winter goed zoekt, vindt u misschien wel een koningin in winterslaap. Komt u in april of mei een beginnend nest tegen? Vaak is dat nest nog klein genoeg om los te snijden en zelf te verwijderen. Als u dit doet, zorg dan dat de koningin in het nest zit, anders begint ze een nieuw nest op een andere plek. Pas wel op voor pijnlijke steken, want Mama Wesp verdedigt haar nest razendsnel met haar angel! Dat doen ook alle andere wespen, dus pas op!
Wat als een wespenkoningin bestrijding overleeft?
Het gebeurt zelden, maar het overkomt elke wespenbestrijder wel ooit: dat hij terug moet naar een klant om een wespennest voor de tweede keer te bestrijden. In alle gevallen is het dan zo dat de wespenkoningin de eerste bestrijding heeft overleefd. Ze is dan bij toeval niet in aanraking gekomen met het bestrijdingsmiddel dat de ongediertebestrijder in het nest heeft gespoten. In zo’n geval zijn er ook altijd een aantal werksters die de bestrijding hebben overleefd en er zijn eitjes die uitkomen: de uitbouw van het nest kan doorgaan en de koningin blijft eitjes leggen. De bestrijder komt in zo’n geval langs voor een tweede bestrijding die hij kosteloos uitvoert.
Wespenkoningin en haar volk bestrijden?
Als u een wespenkoningin en haar volk wilt laten bestrijden omdat de wespen voor gevaarlijke situaties zorgen rond uw woning of bedrijf, schakel dan een professionele ongediertebestrijder in. Via Wespendienst vindt u makkelijk en snel een wespenbestrijder. Hij is zo bij u, maakt het wespennest dood en daarmee keert de rust thuis of in uw bedrijf weer terug. Geen angst meer voor wespensteken!
Onze wespenbestrijders
Zij staan voor u klaar om uw huis, tuin of terras vrij van wespen te maken
Kees
Nico
Hans
Bilal
Jeroen
Abdellah